Όποιος εμπλέκεται σε μια συναισθηματική σχέση με έναν νάρκισσο συχνά αναρωτιέται «Με αγαπάει πραγματικά;» «Μ ’εκτιμάει;» Η απάντηση είναι δύσκολη και περίπλοκη γιατί απλά η έννοια της αγάπης ανάμεσα σ ’ένα συναισθηματικά υγιή άνθρωπο και σ ‘ένα νάρκισσο είναι τελείως διαφορετική. Μια υγιής σχέση είναι η ένωση δύο ατόμων ξεχωριστών όπου ο ένας αποδέχεται τη προσωπικότητα του άλλου. Η αγάπη κινητοποιεί το άτομο να μάθει τα θέλω, τις ανάγκες και τα όνειρα του άλλου και να του παρέχει συναισθηματική ασφάλεια και στήριξη. Παίρνει χαρά από την ευτυχία του συντρόφου του και προσπαθεί να μη τον πληγώνει. Όμως αυτό δεν ισχύει για ένα νάρκισσο.
Πως αγαπάει ένας νάρκισσος;
Μπορεί στην αρχή μιας σχέσης να έχουν εκδηλώσεις πάθους, όμως στην πραγματικότητα το συναίσθημα αυτό αφορά τις δικές τους προσδοκίες και φαντασιώσεις. Είναι αγάπη όχι για ένα άλλο άτομο αλλά για τον εαυτό τους. Παίζουν απλά ένα παιχνίδι και θέλουν να κερδίσουν το έπαθλο, έχουν τη ικανότητα να χειρίζονται άτομα και να κατακτούν τη αγάπη και το θαυμασμό τους. Όσο οι σχέσεις γίνονται πιο στενές οι περισσότεροι νάρκισσοι χάνουν το ενδιαφέρον τους γι’ αυτό και δεν διατηρούν μακροχρόνιους δεσμούς. Απεχθάνονται την οικειότητα την οποία θεωρούν αδυναμία και επιδιώκουν τη κυριαρχία απέναντι στο σύντροφο τους.
Αν παντρευτούν χάνουν το κίνητρο να διατηρήσουν το ρομαντικό προφίλ και αναπτύσσουν άλλες συμπεριφορές για να αποφύγουν συναισθηματικές εξαρτήσεις. Γίνονται απόμακροι, επικριτικοί, θυμώνουν ειδικότερα όταν προκαλούνται ή δεν γίνεται το δικό τους. Είναι πιθανόν να είναι υποστηρικτικοί στις ανάγκες του σύντροφου τους μόνο όταν ικανοποιείται το δικό τους εγώ.
Οι νάρκισσοι υψώνουν φράχτη στη αγάπη. Πρώτον, γιατί δεν θέλουν να δουν καθαρά ούτε τον εαυτό τους ούτε τους άλλους. Θεωρούν τους ανθρώπους σαν προέκταση του δικού τους εγώ και όχι σαν ξεχωριστές προσωπικότητες με τα δικά τους ιδιαίτερα χαρακτηρίστηκα. Δεύτερον, υπερεκτιμούν τη δική τους συναισθηματική ενσυναίσθηση (Empathy). Τρίτον, οι άμυνες τους διαστρεβλώνουν τη συμπεριφορά τους απέναντί στους άλλους.
Για να αποφύγουν τυχόν συναισθηματική οικειότητα κομπάζουν, γίνονται επικριτικοί και προσβλητικοί.
Ενδείξεις ότι συναναστρέφεστε με ένα νάρκισσο.
1. Μονοπωλεί την συζήτηση. Ένας από τους πιο εύκολους τρόπους για να διακρίνετε ένα νάρκισσο είναι να παρατηρήσετε το τρόπο που μιλάει. Θέλει να κυριαρχεί στην συζήτηση και μιλάει κυρίως για τον εαυτό του με πομπώδη τρόπο.
2. Είναι γοητευτικοί και ρομαντικοί αλλά όχι αυθόρμητοι. Στα αρχικά στάδια της σχέσης είναι ελκυστικοί γιατί επιδιώκουν να κατακτήσουν τον στόχο τους. Ενώ είναι φυσιολογικό να είναι κάποιος ρομαντικός και τρυφερός σύντροφος, στη περίπτωση του νάρκισσου η συμπεριφορά αυτή δεν είναι ειλικρινής αλλά μεθοδευμένη. Δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τον άλλον απλά θέλει να τον κατακτήσει.
3. Έλλειψη αξιοπιστίας. Ένας άλλος τρόπος να διακρίνετε ένα νάρκισσο είναι να συγκρίνετε τα λεγόμενα του με τις πράξεις του. Συνήθως ακυρώνουν ραντεβού ή αθετούν υποσχέσεις και συμφωνίες.
4. Επιδίωξη συνεχούς επιβεβαίωσης. Συνήθως επιδιώκουν άμεση θετική ανταπόκριση για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες τους. Αυτό μπορεί να ποικίλει από το να απαντάτε άμεσα στα μηνύματα ή στα τηλεφωνήματά του μέχρι του να σας πιέζουν να λειτουργείτε όπως αυτοί επιθυμούν στις κοινωνικές και προσωπικές σας σχέσεις. Αν δεν ενδίδετε άμεσα προσπαθούν πιεστικά να σας πείσουν και πολλές φορές γίνονται ανυπόμονοι και οξύθυμοι όπως ένα κακομαθημένο παιδί.
5. Αυτονόητο δικαίωμα. Συνήθως απαιτούν προνομιακή μεταχείριση από τους άλλους γιατί θεωρούν ότι ο κόσμος περιστρέφεται γύρω απ’ αυτούς. Παρατηρείστε αν συμπεριφέρονται ηγεμονικά στο προσωπικό ενός εστιατορίου κατά την έξοδο σας γιατί σε λίγο καιρό θα έχουν και τι ίδιες απαιτήσεις και από εσάς.
6. Επικριτικότητα και υποβιβασμός των άλλων. Για να καλύψουν δικές τους ανασφάλειες και κάποια ανεπάρκεια μιλούν υποτιμητικά για τους συναδέλφους τους. Είναι πιθανόν να κάνουν ειρωνικά σχόλια όσον αφορά το περιβάλλον σας, τη συμπεριφορά σας καθώς και τις προσωπικές ή εργασιακές προτεραιότητες σας γιατί όπως ισχυρίζονται επιθυμούν να σας «αλλάξουν προς το καλύτερο».
7. Αντιδρούν αρνητικά όταν δεν προσαρμόζεστε στις επιθυμίες τους. Δεν μπορούν να διαχειριστούν την απόρριψη και γι’ αυτό θυμώνουν, γίνονται επικριτικοί, ειρωνικοί, προσπαθούν να δημιουργήσουν ενοχές στον σύντροφο τους και πιθανόν να θυματοποιηθούν για την επίτευξη του στόχου.
Το να αναρωτιέστε αν ένας νάρκισσος σας αγαπάει είναι η λάθος ερώτηση, θα πρέπει να ψάξετε βαθιά μέσα σας αν σε μια τέτοια σχέση νιώθετε πολύτιμοι, άξιοι σεβασμού, αγάπης και φροντίδας. Ικανοποιούνται οι περισσότερες ανάγκες σας; Αν όχι πως σας επηρεάζει προσωπικά και τι αντίκτυπο έχει στην αυτοεκτίμησή σας και τι σκέφτεστε να κάνετε γι’ αυτό;
Πηγές
1. Can you tell whether a Narcissist really loves you? (Darlene Lancer, JD, LMFT)
2. 10 Signs that you are in a relationship with a Narcissist. (Preston Ni. M. S. B.
Επιβατιανού Αντιγόνη
Συμβουλευτική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
MSc in Counseling Studies, University of Edinburgh
Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία – Θεραπεία Σχημάτων
Email ꞉ info@ antigoniepivatianou.gr
