Η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι από τις πιο διαδεδομένες και γνωστές ψυχοθεραπείες τα τελευταία χρόνια. Αναπτύχθηκε από τον Aaron T. Beck στις αρχές του 1960 σαν ένα δομημένο μοντέλο ψυχοθεραπείας για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης ωστόσο σταδιακά το αρχικό μοντέλο εμπλουτίστηκε με σκοπό να είναι αποτελεσματικό σε ένα μεγαλύτερο εύρος ψυχικών διαταραχών.
Το γνωστικό μοντέλο της CBT ( Cognitive Behavioral Therapy) υποστηρίζει οτι οι διαστρεβλωμένες σκέψεις επηρεάζουν τη διάθεση και τη συμπεριφορά μας και είναι αυτές που βρίσκονται πίσω από τα ψυχολογικά προβλήματα.
Δεν είναι η κατάσταση καθαυτή στην οποία βρίσκονται οι άνθρωποι που από μόνη της καθορίζει τι αισθάνονται αλλά ο τρόπος που ερμηνεύουν ένα γεγονός ή το νόημα που αποδίδουν σε αυτό.
Σύμφωνα με τη θεωρία του γνωστικού συμπεριφορικού μοντέλου υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ των σκέψεων και των συναισθημάτων μας.
Τροποποιώντας το τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε ή συμπεριφερόμαστε σε μια κατάσταση αλλάζουμε σταδιακά και το πως αισθανόμαστε σχετικά με τα δυσλειτουργικά γεγονότα που επηρεάζουν τη ζωή μας. Στόχος της συγκεκριμένης παρέμβασης είναι να μετατρέψει τις αρνητικές σκέψεις , πεποιθήσεις και συμπεριφορές σε θετικές και πιο βοηθητικές για το άτομο.
Οι βασικές αρχές της Γνωστικής Συμπεριφορικής Θεραπείας είναι οι εξής :
1) Βασίζεται στο διαρκώς εξελισσόμενο τρόπο κατανόησης του θεραπευόμενου με γνωστικούς όρους.
2) Προυποθέτει σταθερή θεραπευτική συμμαχία. Ο θεραπευτής αφιερώνει χρόνο για να εδραιώσει μια σταθερή θεραπευτική σχέση η οποία παίζει κρίσιμο ρόλο στο αποτέλεσμα της θεραπευτικής πορείας.
3) Δίνει εμφάση στη συνεργασία και ενεργό συμμετοχή του θεραπευόμενου.
4) Προσανατολίζεται σε στόχους και επικεντρώνεται σε προβλήματα.
Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία δίνει έμφαση στο παρόν, έχει δομημένες συνεδρίες και διδάσκει στους θεραπευόμενους να αναγνωρίζουν, να αξιολογούν και να αντιδρούν στις δυσλειτουργικές σκέψεις και πεποιθήσεις τους. Έχει ψυχοεκπαιδευτικό χαρακτήρα.
Αυτό σημαίνει οτι επιδιώκει να μάθει στο θεραπευόμενο πως να γίνει ο ίδιος θεραπευτής του εαυτού του και πως να δίνει έμφαση στη πρόληψη των υποτροπών.
Μετά από έρευνες έχει αποδειχθεί οτι η συγκεκριμένη θεραπεία είναι αποτελεσματική στις εξής διαταραχές: Αγχώδεις διαταραχές, κρίσεις πανικού, φοβίες, αγοραφοβία, κοινωνική φοβία, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, κατάθλιψη , διαταραχές διάθεσης, ψυχαναγκαστική, καταναγκαστική ή ιδεοληπτική διαταραχή, διπολική διαταραχή, διαταραχές πρόσληψης τροφής.
