Είναι φυσιολογικό οι περισσότεροι άνθρωποι κάποια στιγμή στην ζωή τους να αισθανθούν αγωνία για την υγεία τους γιατί αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα. Υπάρχουν όμως και άτομα τα οποία νιώθουν καθημερινά έντονο άγχος για την υγεία τους με αποτέλεσμα να επηρεάζει την ζωή τους αρνητικά , γιατί νιώθουν έντονη αγωνία, κρίσεις πανικού , σκέφτονται ότι είναι ανίκανοι να ανταπεξέλθουν στην καθημερινότητα και έχουν συχνά πεσμένη διάθεση. Οι άνθρωποι που έχουν υπερβολική αγωνία για την υγεία τους είτε φοβούνται ότι έχουν κάποια σοβαρή ασθένεια ή πιστεύουν ότι θα νοσήσουν σοβαρά.
Ποιες είναι οι χαρακτηριστικές συμπεριφορές των ατόμων που έχουν άγχος για την υγεία ;
1)Τα πιο συχνά συμπτώματα που βιώνουν τα άτομα αυτά είναι γενικευμένοι πόνοι και κυρίως πόνοι στο στήθος , πονοκέφαλοι, τρέμουλο, εφίδρωση, μούδιασμα. Μπορεί επίσης να θεωρούν ότι έχουν κάποιο εξόγκωμα ή πρήξιμο.
2) Ερμηνεύουν τα σωματικά συμπτώματα σαν ενδείξεις κάποιας σοβαρής ασθένειας. Αυτό είναι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της υπερβολικής ανησυχίας τους διότι θεωρούν ότι ένα αθώο φυσιολογικό σωματικό σύμπτωμα μπορεί να υποκρύπτει μια σοβαρή ασθένεια όπως ο καρκίνος.
3) Ελέγχουν καθημερινά το σώμα τους ψάχνοντας για ενδείξεις κάποιας ασθένειας. Λόγω του υπερβολικού φόβου που νιώθουν ο οργανισμός τους ανταποκρίνεται αρνητικά με αποτέλεσμα να έχουν ταχυκαρδίες, εφιδρώσεις, μουδιάσματα ακόμα και γαστρεντερικές διαταραχές.
4) Επισκέπτονται υπερβολικά συχνά τους γιατρούς και αναζητούν ιατρικές συμβουλές για να καθησυχάσουν τους φόβους τους. Πολλές φορές για το ίδιο υποτιθέμενο πρόβλημα επισκέπτονται πολλούς ειδικούς επειδή φοβούνται ότι δεν είναι επαρκείς. Υπάρχει βέβαια και η αντίθετη κατηγορία των ανθρώπων αυτών . Εκείνοι που αποφεύγουν οποιαδήποτε ιατρική συμβουλή επειδή φοβούνται ότι θα ακούσουν ότι πάσχουν από την ανίατη ασθένεια που νιώθουν ότι έχουν.
5) Αναζητούν συνεχώς και καταχρηστικά την γνώμη των συγγενών και φίλων για την υγεία τους αναφέροντας τα χαρακτηριστικά συμπτώματα που νιώθουν.
6) Καταναλώνουν υπερβολικό χρόνο για να ενημερωθούν. Μερικά άτομα φοβούνται τόσο πολύ μήπως αρρωστήσουν με αποτέλεσμα να διαβάζουν ιατρικές εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά ή να καταφεύγουν στο internet προκειμένου να μάθουν περισσότερα και να ερμηνεύσουν τα συμπτώματα που νιώθουν. Υπάρχει όμως και η αντίθετη κατηγορία αυτών που απέχουν από κάθε ενημέρωση για να μην αντιμετωπίσουν κάποια ασθένεια που πιστεύουν ότι έχουν. Αποφεύγουν επικίνδυνες συμπεριφορές όπως οποιαδήποτε μορφή άσκησης ή ενασχόληση με κάποιο σπορ από τον φόβο μην αρρωστήσουν.
Πολλά από τα συμπτώματα που νιώθουν είναι υπαρκτά και οι αιτίες μπορεί να είναι ποικίλες όπως ένα ασήμαντο πρόβλημα υγείας, μια γρίπη , ή ακόμα να προκαλούνται από τους ίδιους εξαιτίας της υπερβολικής καθημερινής ανησυχίας για την υγεία τους.
Αιτίες
1) Οικογενειακό περιβάλλον. Είναι πιθανότερο να εμφανίσουν ανησυχία για την υγεία τους τα άτομα που μεγαλώνουν με υπερβολικά αγχώδεις γονείς.
2) Προηγούμενη τραυματική εμπειρία. Πιθανόν μια σοβαρή ασθένεια αγαπημένου προσώπου κατά την παιδική ηλικία ή μια σημαντική απώλεια να είναι η αιτία για τον υπερβολικό φόβο σχετικά με οποιοδήποτε σωματικό σύμπτωμα.
3) Ιστορικό κακοποίησης κατά την παιδική ηλικία.
4) Υπερβολική ενημέρωση σχετικά με την υγεία.
Η υπερβολική ενασχόληση με την υγεία μπορεί να προκαλέσει :
1)Προβλήματα στις σχέσεις γιατί η συνεχής ανησυχία μπορεί να εξοργίζει τους ανθρώπους γύρω μας.
2)Προβλήματα στον εργασιακό χώρο λόγω της μειωμένης απόδοσης αλλά και λόγω των πολλών απουσιών.
3)Οικονομικά προβλήματα λόγω κατανάλωσης υπέρογκων ποσών στους γιατρούς.
4) Ενίσχυση συναισθηματικών δυσκολιών και άλλων διαταραχών όπως κατάθλιψη.
Πως μπορείτε να αντιμετωπίσετε την ανησυχία για την υγεία σας ;
1) Συνειδητοποιείστε ότι κάποιες αλλαγές η φυσικά συμπτώματα είναι απολύτως φυσιολογικά και δεν συνδέονται απαραίτητα με κάτι σοβαρό.
2) Αρχίστε να σκέφτεστε ότι υπάρχουν και άλλες πιθανές αιτίες για κάποια συμπτώματα και ότι η υπερβολική αγωνία και το άγχος ίσως να διογκώνει αυτά τα συμπτώματα.
3) Η αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία της υγείας είναι μια υπαρκτή κατάσταση. Όταν νιώθετε ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα εμπιστευτείτε κάποιο ειδικό και αν δεν διαγνωστεί κάτι σοβαρό ξεχάστε το και μην αναζητάτε πολλές γνώμες.
4) Όταν η ανησυχία σας καταβάλει προσπαθείστε να ασχοληθείτε με κάτι διαφορετικό όπως πχ σωματική άσκηση και μην ελέγχετε το σώμα σας για πιθανά συμπτώματα δυο ή περισσότερες φορές την ημέρα αλλά κατά τα επιτρεπόμενα χρονικά διαστήματα παίρνοντας την γνώμη κάποιου ειδικού.
5) Μην αποφεύγετε σωματικές δραστηριότητες γιατί αυτή η αποχή μπορεί να μειώσει τις αντοχές του οργανισμού σας και να νιώθετε αδυναμία , πόνους ή συμπτώματα τα οποία δεν θέλετε να αισθάνεστε.
Το να απαλλαγείτε από το άγχος για την υγεία είναι μια δύσκολη διαδικασία και ίσως χρειαστεί και η βοήθεια κάποιου ειδικού. Το στοίχημα δεν είναι να μην νιώθετε διάφορα σωματικά συμπτώματα , γεγονός ανέφικτο αλλά να μπορείτε να τους αποδίδετε την διάσταση που πραγματικά έχουν.
Επιβατιανού Αντιγόνη
Συμβουλευτική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
MSc in Counseling Studies, University of Edinburgh
Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία
Email ꞉ info@ antigoniepivatianou.gr
